Lazım Mebni Zarflar
Lazım mebniler kategorisinde bazı zarflar yer almaktadır. Mekan veya zaman belirlemek için kullanılan zarflardan 17 tanesi lazım mebnidir.
حَيثُ – damme üzere mebni mekan zarfıdır. …dığı yere, …ceği yere, her nerede ise .. gibi anlamlarda kullanılır.
Örnek: أنظر حيث ينظر أحمد – Ahmed’in baktığı yere bak!
لَدُنْ – sükun üzere mebni mekan zarfıdır. Yanında, katında, tarafında, nezdinde anlamlarında kullanılır.
Örnek: وعلّمْناهُ من لَدُنّا علمًا – Ve ona katımızdan bir ilim öğrettik
لدَى – sükun üzere mebni mekan zarfıdır. Yanında, katında, tarafında, nezdinde anlamlarında kullanılır.
Örnek: رأيتُه لدى العمارة – Onu binanın yanında gördüm.
أيْنَ – Fetha üzere mebni mekan zarfıdır. Aynı zamanda soru ismidir. Nerede, nereye anlamlarında kullanılır.
Örnek: أيْنَ كُنْتُمْ؟ – Neredeydiniz?
هُنا – Sükun üzere mebni, mekan işaret ismidir. Burada, buraya anlamlarında kullanılır.
Örnek: هنا سوق كبير – Burası büyük bir çarşıdır.
ثَمَّ – Fetha üzere mebni, mekan işaret ismidir. Orada, oraya, orası gibi anlamlarda kullanılır.
Örnek: ثم ينام رجلٌ – Orada bir adam uyuyor.
إذْ – Sükun üzere mebni, zaman zarfıdır. O zaman, …dığında gibi anlamlarda kullanılır.
Örnek: أقرأ إذ قرأتَ – Okuduğun zaman okurum.
إذا – Sükun üzere mebnidir, zaman zarfıdır. Aynı zamanda cezm etmeyen şart edatlarındandır. O zaman, …dığında, …dığı zaman gibi anlamlarda kullanılır.
Örnek: إذا جاء الربيع تتفتح الأزهار – Bahar geldiği zaman çiçekler açar.
أمسِ – Kesra üzere mebni zaman zarfıdır. Dün anlamında kullanılır.
Örnek: كان الجو ممطرًا أمسِ – Dün hava yağmurluydu.
مُنذُ – Damme üzere mebnidir. Zaman zarfıdır. …den beri anlamında kullanılır.
Örnek: ما رأيتك منذُ سنتين – iki seneden beri seni görmedim.
مُذْ – Sükun üzere mebni, zaman zarfıdır. …den beri anlamında kullanılır.
Örnek: ما رأيتك مذ سنتين – iki seneden beri seni görmedim.
قَطُّ – Damme üzere mebni, zaman zarfıdır. Asla, hiç anlamlarında kullanılır.
Örnek: ما رأيت اسطنبول في حياتي قطُّ – Hayatımda İstanbul’u hiç görmedim.
لَمّا – Sükun üzere mebni, zaman zarfıdır. …dığında, …ınca anlamlarında kullanılır.
Örnek: لمّا دخلت الغرفة سلمت عليه– Odaya girince ona selam verdim.
أيّانَ – Fetha üzere mebni, zaman zarfıdır. Soru ve şart ifade eder. Ne zaman, …dığı zaman gibi anlamlarda kullanılır.
Örnek: أيّان تٌبعَثون من كُبُرِكُم – Kabirlerinizden ne zaman diriltileceksiniz?
أيّانَ تَذْهَبْ أذهبْ معك – Ne zaman gidersen, seninle giderim.
مَتَى – Sükun üzere mebni zaman zarfıdır. Soru ve şart ifade eder. Ne zaman, …dığında, …dığı zaman gibi anlamlarda kullanılır.
Örnek: متى تأتي هنا؟ – Buraya ne zaman geliyorsun?
متى تسألْ أجيبْ – Sorduğunda cevap veririm.
ألآنَ – Fetha üzere mebni zaman zarfıdır. Şimdi, şu anda anlamlarında kullanılır.
Örnek: يمكنك أنْ تقرأَ الآنَ – Şimdi okuyabilirsin.
أنَّى – Sükun üzere mebni zaman, mekan veya durum zarfıdır.
Örnek: قال يا مريم أنّى لك هذا؟ – Meryem, bu sana nereden geldi?